Përhapja e egërsisë në marrëdhëniet njerëzore – Teoritë e Niçe-së.

Përhapja e egërsisë në marrëdhëniet njerëzore – Teoritë e Niçe-së.

Një nga faktorët përgjegjës për përhapjen e egërsisë në marrëdhëniet njerëzore, përhapja e gjerë e mizorisë dhe rritja e përditshme e ftohtësisë morale në shoqëritë perëndimore është mënyra e të menduarit të disa mësuesve dhe filozofëve të tyre. E. Niçe, filozofi i mirënjohur gjerman, e bazoi filozofinë e tij mbi mizorinë dhe mbi epërsinë e racës, e cila u bë shkaktare e gjakderdhjeve mizore dhe e luftërave shkatërrimtare të shekullit të kaluar. E tillë është logjika e këtij filozofi perëndimor:

“Keqardhja (mëshira) qëndron përkundrejt emocioneve përtëritëse që lartësojnë forcën tonë jetësore; ajo ka efekt dëshpërues. Ne privohemi nga forca kur ndjejmë keqardhje.

Në përgjithësi, keqardhja kundërshton ligjin e zhvillimit, që është ligji i përzgjedhjes. Ajo ruan atë që është e arrirë për shkatërrim, mbron ata që kanë qenë pa trashëgimi dhe të dënuar nga jeta, nga dështimet e shumta të të gjitha llojeve, që e mbajnë atë të gjallë, i jep vetë jetës një aspekt të zymtë dhe të pasigurt.

Keqardhja është praktikë e nihilizmit. E përsëris: ky instinkt dëshpërues dhe infektues zgjon instinktet që synojnë mbrojtjen e jetës dhe përmirësimin e vlerave të saj. Ajo shumëfishon vuajtjet dhe mbron atë që është e mjerueshme, duke u bërë në këtë mënyrë instrumenti kryesor i rritjes së dekadentizmit.[2]  ( gjendje apo periudh e rënjes së kulturës, morale apo shoqëroe)  Një moralitet “altruist”, moralitet në të cilin interesi vetjak fishket, mbetet një shenjë e keqe në të gjitha rrethanat. Kjo është e vërtetë për individët; kjo është veçanërisht e vërtetë për kombet. Kur fillon të mungojë interesi vetjak, mungon ajo çka është më e mirë. Të zgjedhësh instinktivisht çka është e dëmshme, të ndihesh i tërhequr pas motiveve pa interes është në të vërtetë formula e dekadentizmit… Kohërat e forta, kulturat fisnike e konsiderojnë mëshirën si “afër dashurisë” dhe mungesën e vetvetes dhe vetësigurisë si diçka të neveritshme…[3]

Kënaqësia sensuale, epshi për fuqi e pushtet dhe egoizmi – këto tri aspekte deri tani kanë qenë mallkuar më së shumti dhe kanë pasur reputacionin më të keq. Këto të trija unë do t’i peshoj mirë dhe njerëzisht

 

Marrë nga libri

Titulli: ETIKA DHE ZHVILLIMI SHPIRTËROR

Autori: Sejjid Muxhteba Musavi LARI

 

 

 

[3] Po aty, Twilight of the Idols, te Kaufmann, f. 535-536.