MERJEMJA (MARIA) E SHENJTË 2
Autor: Muhammed Sa‘id BAHMANPUR
Tri virtytet e larta të Merjemes së Shenjtë
1. Besnikët janë më të virtytshmit e miqve të Allahut, pas profetëve (paqja qoftë mbi ta). Në të vërtetë, profetët (paqja qoftë mbi ta) dhe bes
nikët (siddikīn) janë në rang aq të afërt, saqë disa profetë quhen edhe besnikë në Kuran. Po kështu, siddikët e përmendur në Kuran dhe hadithe janë, në përgjithësi, persona me tipare të jashtëzakonshme, të cilët madje marrin njëfarë frymëzimi (ilham), siç ishte rasti i Merjemes (paqja qoftë mbi të). Besnikëria zakonisht është një cilësi që i referohet të folurit, por edhe veprimet mund të karakterizohen si të tilla, nëse përputhen me bindje dhe qëllime të caktuara.
Në terminologjinë teknike kuranore, një individ besnik është ai që plotëson të gjitha standartet e besnikërisë dhe të trija karakteristikat e lartpërmendura. Sigurisht, nuk janë të shumtë personat, edhe në mesin e besimtarëve të sinqertë madje, që i plotësojnë të gjitha kërkesat e nevojshme. Në Kuran, gruaja e vetme e përfshirë me besnikët është Merjemja (paqja qoftë mbi të). Megjithatë, edhe gra të tjera, si Fatimja (paqja qoftë mbi të), bija e Pejgamberit (paqja qoftë mbi të dhe familjen e tij), përmenden në hadithe si besnike, edhe pse në kuptimin e veçantë kuranor termi besnike i referohet vetëm Merjemes (paqja qoftë mbi të).
2. Koncepti i dytë, ai i dëlirësisë, është një tjetër karakteristikë që i njihet Merjemes (paqja qoftë mbi të) në Kuranin Fisnik. Sipas Librit të Shenjtë, konceptet dhe domethëniet shpirtërore të parathëna nga Libri janë plotësisht të arritshme vetëm nga ata që Allahu ka zgjedhur t’i pastrojë: “Në të vërtetë ky është një Kuran i bekuar, në një libër të ruajtur, që vetëm të pastruarit e prekin” (Surja el-Vakia, ajetet 77-79). Kurani na thotë se Zoti është më i pastri i të pastërve, më i shenjti i të shenjtëve, burimi i tërë shenjtërisë dhe dëlirësisë, kurrfarë papastërtie dhe asnjë lloj e mete nuk i afrohen dot Atij. Është e pamundur për një zemër të ligë që të kuptojë sadopak rreth Tij, të besojë në Të e të arrijë njohje minimale të cilësive të tija të shkëlqyera. Kushdo që aspiron t’i afrohet Atij, duhet të pastrojë doemos egon dhe të kullojë zemrën. Sidoqoftë, pastrimi vullnetar nga ana e dikujt ka kufij të caktuar, matanë të cilëve është vetë Zoti ai që e udhëzon personin në përpjekjet e tija drejt pastrimit tërësor.
Një proces i tillë nis pas një periudhe sprovimi të besnikërisë së individit, që konfirmon se ai është vendosur në rrugën drejt Tij. Pikërisht në këtë kuptim flet Kurani për pastrimin e Ehli Bejtit të Profetit të Bekuar (paqja qoftë mbi të dhe familjen e tij): “Allahu ka për qëllim që nga ju, o Ehli Bejt (Familje e Pejgamberit), të largojë çdo papastërti e t’ju dëlirë tërësisht” (Surja el-Ahzab ajeti 33).
Në mënyrë të ngjashme flitet për pastrimin e Merjemes (paqja qoftë mbi të): “Dhe kur engjëjt thanë: ‘Vërtet, o Merjem, Allahu të ka zgjedhur, pastruar dhe lartësuar ndër gratë e botës’” (Surja Ali ‘Imran, ajeti 42).
3. Pa një pastrim të tillë Merjemja (paqja qoftë mbi të) do ta kishte të pamundur pranimin e shpirtit, që përbën konceptin e tretë për të cilin do të flasim. Ka ajete të ndryshme kuranore, në të cilat thuhet se Zoti ia zbriti shpirtin Merjemes (paqja qoftë mbi të). Koncepti i “shpirtit” është ndër më kompleksët mbi të cilët mund të flasë një fe, përfshirë Islamin. Në suren el-Isra të Kuranit përmendet një pyetje që iu shtrua Profetit (paqja qoftë mbi të dhe familjen e tij) lidhur me natyrën e shpirtit: “Të pyesin rreth shpirtit, thuaju: ‘Shpirti është nga Urdhri i Zotit tim dhe nga dija s’ju është dhënë, veçse pak’” (Surja el-Isra, ajeti 85).
Disa e intepretojnë këtë shpirt si shpirti i kryeengjëllit Xhebrail (paqja qoftë mbi të), mirëpo në fillim të sures en-Nahl thuhet se që të dy – engjëjt dhe shpirti – i zbresin një personi përpara se ai të urdhërohet që t’i këshillojë njerëzit: “Me urdhrin e Tij zbresin engjëjt me shpirtin mbi kë dëshiron Ai nga shërbëtorët e Tij: ‘Këshilloji njerëzit se nuk ka zot përveç Meje, ndaj frikomuni Mua!’” (Surja en-Nahl, ajeti 2).
Edhe Imam Aliu (paqja qoftë mbi të) kur u pyet nëse ‘shpirti’ i referohet Xhebrailit (paqja qoftë mbi të) e ai u përgjigj: “Xhebraili është engjëll, kurse shpirti tjetër gjë”. Kur dikush e dyshoi këtë, Imami citoi vargun e dytë të sures en-Nahl si provë. Mund të citohen shumë ajete të tjera si provë e faktit se shpirti nuk i përket engjëjve, përfshirë këtu edhe Xhibrailin (paqja qoftë mbi të).
Në rastin e Isait (paqja qoftë mbi të), shpirti quhet “shpirt i shenjtë” në Kuran dhe në rastin e Profetit Muhammed (paqja qoftë mbi të dhe familjen e tij) nganjëherë “shpirt i shenjtë” e nganjëherë “shpirt besnik”. Sidoqoftë, sipas Kuranit, pranuesit e shpirtit nuk janë persona të rëndomtë. Ata shquhen qartë dhe përfitojnë nga një begati e veçantë prej Zotit. Në këtë kategori individësh spikat figura e virgjëreshës Merjem (paqja qoftë mbi të), edhe pse ajo nuk ishte profete.
(Revista “Vlera”, nr. 9, nëntor/dhjetor 2013, fq. 5)
